TAGEM SUET ile ziraî sulamada israfın önüne geçilecek

SAMSUN – 67aydinhaber – Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eyüp Selim Köksal, geliştirdikleri Sulama Usulü ve Bitki Su Tüketimi (TAGEM SUET) sistemi ile ziraî sulamada israfı en aza indirmeyi hedeflediklerini belirtti.

Sistem, Tarım ve Orman Bakanlığı Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğü (TAGEM), Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Meteoroloji Genel Müdürlüğünün iş birliğiyle yaklaşık 50 kişilik grubun, “Türkiye'de Sulanan Bitkilerin Su Tüketimleri” bahisli 4 yıllık çalışması sonucu hazırlandı.

Günlük meteorolojik dataları işleyip kullanıcıya en tasarruflu halde tarladaki eserini nasıl sulayacağını hesaplayan sistemin bilgi tabanında, Türkiye genelinde meteoroloji istasyonlarının 30 yıllık bilgileri ile ülkede yetiştirilen bitki cinsleri bulunuyor.

Sistem, TAGEM tarafından internet sitesi üzerinden ülke genelindeki tüm çiftçilerin kullanıma sunuldu.

Köksal, AA muhabirine, tarımın dünyada en stratejik bölümlerden biri olduğuna işaret etti.

Tarımda sulamanın randımanda çok büyük tesiri bulunduğunu vurgulayan Köksal, Türkiye'de sulamaya çok önemli yatırım yapıldığını söyledi.

– “24-35 milyar metreküp suyumuzu her yıl tarım bölümünde boşa harcıyoruz”

Türkiye'de 28 milyon hektar tarıma elverişli arazinin 6 milyon hektarının sulamaya açılmış durumda olduğunu belirten Köksal, şunları söyledi:

“Türkiye'de su kaynaklarının yaklaşık yüzde 80'i tarımda kullanılıyor. Her ne kadar tarıma ve sulamaya kıymet versek de sulamada kaybettiğimiz su, yüzde 60'ları buluyor. Yani 112 milyar metreküpün denetim altındaki kısmı yaklaşık 50 milyar metreküp. Bunun da yüzde 80'ine yakını tarımda dersek, 40 milyar metreküp. Yüzde 60'ını israf ettiğimizde 24-35 milyar metreküp suyumuzu her yıl tarım bölümünde boşa harcıyoruz.”

Tarımsal sulamada israfın önüne geçebilmek ve randımanı artırmak için bilginin değer taşıdığına dikkati çeken Köksal, şöyle devam etti:

“Ne vakit ne kadar sulamaya gereksinim olduğu, hangi bölgede hangi barajdan ne kadar su çekilmesi gerektiğiyle ilgili bir hesaplamaya gereksinim var. Bu da meteorolojik, toprak, bitki ve sulama sistemi verisi, bunlara bağlı çok karmaşık formasyonların kullanılmasını gerektiriyor. Bu hesaplamaları herkesin yapabilmesi, bilebilmesi mümkün değil. Bu noktada TAGEM ile yaptığımız çalışmada, TAGEM SUET sistemini geliştirdik. Sistem, tüm Türkiye'ye hizmet veren faal, yerli bir sistemdir.”

– “TAGEM SUET, herkese hitap eden bir sistem”

Sistemi, Türkiye'de ziraî sulamada mümkün olduğunca israfın önüne geçebilmek gayesiyle geliştirdiklerini anlatan Köksal, şöyle konuştu:

“Sulama sistemlerinin planlamasında, projelenmesinde, inşasında ve işletmesinde yapılan yanılgılardan ötürü su israfı oluyor. Bu kusurları ortadan kaldırmak için ortak bir lisan oluşturmaya çalıştık. TAGEM SUET, çiftçisinden planlama ve projelendirmede çalışan mühendisine, akademisyenine varıncaya kadar herkese hitap eden bir sistem. Türkiye'de yetiştirilen çabucak hemen tüm bitkilerin sulama açısından bilgilerini, genel toprak bilgilerini, damla, yağmurlama ve yüzey sulama sistemlerinin karakteristik özelliklerini barındırıyor. Çiftçi, TAGEM SUET'i kullanırsa hangi bitkiye hangi bölgede hangi toprakta hangi sulama yolunda ne vakit ne kadar sulama yapması, suyu az olduğunda nasıl davranması gerektiğinin bilgisini alabilir. Fazla sulama yapıyorsa sistem, onu da uyaracak. Kullanıcının karmaşık hesaplamaların formülerini bilmesine, data arayıp bulmasına gerek yok. TAGEM SUET'i kullanıcı ismi ve şifresiyle girdiği vakit kendi şahsî hesabında tüm hesaplamaları yapabilir.”

Köksal, su kaynaklarını yanlışsız yönetmek zorunda olduklarını lisana getirerek, şunları kaydetti:

“Kuraklık yaşansa da yaşanmasa da su kaynaklarını hakikat kullanmak zorundayız. Meteorolojik ve hidrolojik kuraklık olmasa bile bir tarlada bitkinin gereksinimi olan suyu karşılayamadığınız şartta kuraklık vardır zati. Bu nedenle ziraî üretimde dünya ile rekabet edebilmemiz için tarımda her vakit kuraklık varmış üzere suyu yanlışsız yönetmek zorundayız. Bunun yolu da tarlalarımızda yanlışsız sulama sistemlerini hakikat projelendirme prensipleriyle ehil eller tarafından tesis etmektir. Daha sonra da bunları işletirken TAGEM SUET gibisi yaklaşımlardan yararlanmamız lazım.”