Akıllı Çocuk Sofrası’ndan ramazanda sağlıklı beslenme ve besin israfını önleyecek ipuçları

İSTANBUL – 67aydinhaber – “Akıllı Çocuk Sofrası” projesi danışmanlarından Beslenme ve Diyet Uzmanı Aslı İçingür, çok süratli yemek yemenin beyne tokluk sinyalinin iletilmesini yavaşlattığını belirterek, “Çünkü beyin doyma sinyalini yemekten 15-20 dakika sonra verir. İftarda birinci 10 dakikada her şeyi yiyip bitirmek önemli mide ve kalp meselelerine yol açabilir. İftar sonrasındaki süreci 2 orta öğün olarak bölmek, kilo denetimi ve kan şekerinin regülasyonu açısından epey kıymetli.” sözlerini kullandı.

Banvit BRF'den yapılan açıklamaya nazaran, toplumsal yatırımlarında gerçek beslenme ve besin israfının önlenmesi konusuna odaklanan Banvit BRF, Ulusal Eğitim Bakanlığı işbirliğiyle hayata geçirdiği Akıllı Çocuk Sofrası projesi kapsamında farkındalık yaratma ve toplumu bilinçlendirme çalışmalarını sürdürüyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Akıllı Çocuk Sofrası danışmanlarından Beslenme ve Diyet Uzmanı Aslı İçingür, ramazan ayında bu mevzuların daha da kıymet kazandığına dikkati çekerek, uzun vadeli açlık periyotlarında kâfi su, lifli besin tüketimi, yeme müddeti hususlarının yanı sıra besin israfını önleyici metotları de sıraladı.

– “Sahur ve iftar öğünlerinde su tüketimi en az 1,5-2 litre olmalıdır”

İçüngür, uzun vadeli açlık periyodunda bedenin her zamankinden daha fazla suya gereksinim duyduğunu belirterek, “Bu yüzden sahur ve iftar öğünlerinde su tüketimi en az 1,5-2 litre olmalıdır. Bu devirde doğal maden suyu da tüketilebilir lakin böbrek rahatsızlığı ve kalp yetmezliği olanlar ölçüsüne dikkat etmelidir. İçeriğindeki mineraller, bedenin asit baz istikrarının kurulmasına takviye sağlar. İftara başlamadan evvel bir bardak sudan fazlasını tüketmek sakıncalı olabilir. Yemekten sonra yarım saat ortalarla birer bardak su içilmelidir. Gereksiniminiz olan su ölçüsünü, 30-35 ml/kg başına hesaplayarak kolay bir formülle bulabilirsiniz. Örneğin 70 kilogram bir birey için günlük su muhtaçlığı 70×30=2.100 ml olarak hesaplanır.” tabirlerini kullandı.

Lifin sindirim sistemi için hayli kıymetli olduğunu vurgulayan İçüngür, şunları kaydetti:

“Midenin boşalmasını geciktirir ve daha uzun müddet tok fiyat. Önerilen günlük 30 gram lif tüketilesi durumunda daha geç acıkılır ve bağırsaklarda meseleler yaşanmaz. Yulaf, müsli, meyve, yeşillikler, tam tahıllı ya da tam buğday ekmekleri sahurda en önemli tüketebilecek lif kaynaklarıdır. Kuru meyveler de lif açısından epeyce yüksek ve sahurda tüketimi önerilir. Ayrıyeten, çok süratli yemek yeme beyne tokluk sinyalinin iletilmesini yavaşlatır. Zira beyin doyma sinyalini yemekten 15-20 dakika sonra verir. İftarda birinci 10 dakikada her şeyi yiyip bitirmek önemli mide ve kalp sıkıntılarına yol açabilir. Buradaki bir öbür kritik nokta ise iftarla sahur ortasını kesimlere bölebilmek. İftar sonrasındaki süreci 2 orta öğün olarak bölmek, kilo denetimi ve kan şekerinin regülasyonu açısından hayli kıymetli. Sonuç olarak, yemek yavaş ve küçük lokmalar formunda tüketilmeli ve saatlere yayılmalı.”

– Ramazanda besin israfına dikkat

Aslı İçüngür, besin israfının dünyadaki tüm ülkelerde değerli bir sorun olduğuna işaret ederek, Birleşmiş Milletler Besin İsraf Endeksi Raporu'na nazaran Türkiye'de her yıl 7,7 milyon ton yiyecek ve içeceğin israf edildiğini, bu sayının kişi başına düşünüldüğünde yıllık yaklaşık 93 kilogram besin israfı manasına geldiğini bildirdi.

Tarım ve Orman Bakanlığına nazaran Türkiye'de her gün 4,9 milyon ton ekmek israf edildiğini aktaran İçüngür, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Ramazan ayında ise bu sayılar çok daha büyük boyutlara ulaşıyor, Ramazan pidesi de en çok israf edilen besinler ortasında yerini alıyor. Ramazan ayında gün uzunluğu aç kaldığımız için canımız pek çok şey çekiyor, alışveriş listeleri kabarıyor ve muhtaçlığımız olduğu kadar olmayan besinler da alınabiliyor. Bu durum da besin israfının önünü açıyor.

Basit tedbirler alarak besin israfının önüne geçmek mümkün. Alışveriş çoklukla oruçluyken yapılır lakin öncesinde kesinlikle tokken bir alışveriş listesi hazırlamak israfı önlemeye yardımcı olabilir. İftar ve sahurda yenilecek yemekleri planlayıp bir haftalık menü oluşturarak fazla yemeklerin buzdolabında unutulmasının ve bozulmasının önüne geçmek mümkün. Bu noktada hazırlanan yemeklerin yanlışsız bir biçimde saklanması da büyük kıymet taşıyor. Yemekleri hava almayacak biçimde saklamak, pişirdikten 2 saat sonra buzdolabına kaldırmak ve bir sonraki tüketimde tencereden muhtaçlık kadarını alıp ısıtmak meskenlerde en çok yapılan israf biçimi olan yemek dökmenin önüne geçen tedbirler. Ekmek, pide üzere unlu eserler bilhassa oda sıcaklığında kaldığında çok çabuk kurur ve bayatlar. Bu durumda birden fazla kişi bayatlayan eseri çöpe atar. Bunu önlemek için 1-2 gün içerisinde tüketilecekse ağzı kapalı bir buzdolabı poşetinde oda sıcaklığında saklanabilir ya da daha uzun müddet korumak için buzdolabında saklanıp istendiğinde ısıtılarak tüketilebilir. Pideyi yumuşatmak için de üzerini biraz nemlendirdikten sonra ısıtmak tahlil olabilir.”

Uzun saatler süren açlık sonrası yenen yiyeceklerin besin bedelinin, nasıl pişirildiğinin, neler içerdiğinin hayli kıymetli olduğunu vurgulayan İçüngür, “Açken hazırlanan sofralarda yapılan en büyük kusur bol kalorili ve karbonhidrat içeren pek çok yemeği tıpkı anda hazırlamak. Lakin bir anda bu kadar fazla ölçüde yemek tüketilmesi hem hazımsızlığa hem de besin israfına sebep olur. Bu noktada istikrarlı bir yemek tertibinin oluşturulması epey kritik bir ehemmiyete sahip. Sofralarda hafif lakin besin pahası yüksek yemekler, pişmiş ve çiğ sebzeler, hafif bir çorba bulundurmak çok daha yeterli bir tercih olacaktır.” tabirlerini kullandı.